OSCAM viert de veelzijdigheid van de zwarte man in de mode met expositie 'Shifting The Narrative’

Wat is de rol van zwarte mannen in de mode-industrie? Met die vraag is curator Noukhey Forster drie jaar geleden aan de slag gegaan. Wat daaruit is gekomen: ‘Shifting The Narrative’. Een vernieuwende expositie in samenwerking met OSCAM en de Nationale Opera & Ballet. Het viert veelzijdige modecreaties voor mannen van zwarte designers die buiten de hokjes durven te denken waar de maatschappij ze in plaatst. De expositie is te zien in OSCAM in de Amsterdamse Poort en bevat sprankelende kledingstukken van binnen- en buitenlandse modemerken die je aan het denken zetten. We gingen in gesprek met curator Noukhey over zijn inspiratie, mannelijke kwetsbaarheid en moderne mannenkleding.

Foto: OSCAM

Zwarte man als maker

Noukhey Froster is iemand die al een hele tijd actief is in de kunst- en mode-industrie: tien jaar lang cureert en produceert hij verschillende tentoonstellingen en programma’s. Momenteel is hij curator voor de Open Space Contemporary Art Museum (OSCAM) én beheert hij modeplatform OHIM. Vanaf het begin is het zijn missie om de mode-industrie gevarieerder te maken, vooral op het gebied van menswear. In Nederland zijn hier nog behoorlijk wat stappen te maken, omdat mannen - en al helemaal zwarte mannen - niet altijd de ruimte krijgen om zich te uiten zoals ze dat willen. Noukhey: “Doordat die ruimte er niet altijd is, zijn we ook een beetje terughoudender. We zijn voorzichtig om die plek in te nemen en ons echt uit te drukken.” De afgelopen jaren is de zwarte community steeds zichtbaarder geworden in de modewereld, maar alleen nog op de ‘oppervlakte’: op de covers van magazines en op de runway, maar nog niet echt achter de schermen. Noukhey wil verder bouwen aan deze ontwikkeling: “Ik wil veel meer het verhaal vanuit de zwarte man zelf gaan vertellen. Niet dat we alleen maar in het plaatje gebruikt worden, maar dat we ook de verhalen maken.”

“Een tegengeluid naar de huidige modeindustrie, die best wel een eenzijdig beeld laat zien.”

Visuele ervaring

Voor de expositie heeft Noukhey negen kledingmerken voor heren, met zwarte designers aan de basis, uitgenodigd: Bianca Saunders, BOTTER, CRUÉL, Denzel Veerkamp, Filling Pieces, OHIM, Palmwine ICEcream, PATTA x Bodil Ouédraogo en The New Originals. In de selectieprocedure is er een balans gemaakt tussen designers die al langer op hoog niveau functioneren en designers die wat jonger zijn, maar het al wel heel goed doen. De collecties die uiteindelijk in de tentoonstelling terecht zijn gekomen, reflecteren allemaal een verschillend stukje van een gevarieerde identiteit: er is een grote variatie in kleuren, materiaal en pasvorm. Noukhey omschrijft de expositie als “een tegengeluid naar de huidige modeindustrie, die best wel een eenzijdig beeld laat zien.” De kleding is stuk voor stuk opvallend. De outfits weerspiegelen het vakmanschap en de authenticiteit van iedere designer. Als modeliefhebber krijg je een prachtige visuele ervaring.

Foto's: OSCAM

“Het wil niet zeggen dat als je een crop top aan doet, het per se heel vrouwelijk moet zijn. Het kan juist vertellen dat je hiermee jezelf durft uit te drukken in jouw mannelijkheid.”

Croptops & rokken

Naast de mooie visuele uitwerking en het vieren van zwarte designers zit er ook een belangrijke gedachte achter de expositie: mannelijke kwetsbaarheid. De kledingstukken die tentoon worden gesteld proberen namelijk het conservatieve beeld van mannelijkheid tegen te gaan. Felle kleuren, verfijnde silhouetten, crop tops en rokken zijn misschien niet de eerste dingen waar je aan denkt als je het hebt over ‘mannelijkheid’. Toch zijn deze collecties het bewijs dat dit zonder probleem samengaat met zwart leer, oversized jassen, ruwe denim en stevige laarzen. Deze dualiteit probeerde Noukhey op te zoeken bij het cureren van de collecties. “Het wil niet zeggen dat als je een crop top aan doet, het per se heel vrouwelijk moet zijn. Het kan juist vertellen dat je hiermee jezelf durft uit te drukken in jouw mannelijkheid.” Veel mannen vinden het eng om zichzelf uit te drukken in kleding die niet mainstream is, zo zegt Noukhey, omdat ze onzeker zijn over hoe dit wordt ontvangen door anderen.

Foto: OSCAM

Los van stereotype

Vooral zwarte mannen hebben last van stereotypering. Noukhey licht toe dat binnen de modewereld, maar ook daarbuiten, mensen vaak een bepaald beeld hebben van hoe een zwarte man zich zou moeten uiten. “Er wordt soms bijna niet gekeken naar wat iemand nou echt doet, omdat mensen in het algemeen vaak in hokjes denken.” De kledingstijl die een zwarte man geacht wordt te dragen, associëren mensen vaak met ‘stoer’, ‘streetwear’, en ‘hiphop’. Alles wat buiten deze categorieën valt wordt vaak niet begrepen. ‘Shifting The Narrative’ probeert een breder begrip te creëren door te laten zien dat er juist wel enorme variatie is: zwarte mannen dragen en ontwerpen zowel streetwear als high end kleding, en alles daartussen. Belangrijk hierin is dat het verhaal van de zwarte community niet alleen een plek verdient op straat, maar ook op de catwalk. Daarnaast geeft de expositie ook ruimte voor de zachte kant van de zwarte man, zonder dat dit meteen als queer wordt gezien. Een van Noukhey’s favoriete items - die de gedachte van de expositie goed weerspiegelt - is OHIM’s zwarte pufferjack. Deze oversized jas is een echte statement piece: “Ik heb dat gebruikt als antwoord op de vraag ‘hoe zie ik die zwarte man het liefst in de modeindustrie?’. Ik zie hem heel comfortabel, dat hij zich op zijn gemak voelt, en dat hij letterlijk de ruimte inneemt zoals die jas doet.”

Noukhey legt uit dat hij vanaf jongs af aan geïnteresseerd is in mode, maar dat er weinig plekken waren waar hij zichzelf in terug vond. Dit maakte het moeilijk voor hem om zich een toekomst voor te stellen in de mode-industrie: “Ik wist dat ik er iets mee wilde doen, maar doordat ik die voorbeelden niet had, kon ik het niet voor me zien”. De hoop is dan ook dat de nieuwe generatie zwarte mannen zich wél thuisvoelt in de mode. Initiatieven zoals ‘Shifting The Narrative’ geven een platform aan de veelzijdigheid en variatie van deze groep. Vanuit een breder perspectief geeft deze expositie iedereen stof tot nadenken - in welk hokje plaatsen we elkaar, en hoe breken we hiervan los?